Terapia dorosłego z afazją

Mój przyjaciel ma 44 lata ma diagnozę „afazja motoryczna”, po konsultacji ma zalecone: czytanie metodą globalną, niestety po udarze mózgu, który był w lutym tego roku zmagaliśmy się z innymi problemami i rehabilitacją ruchową, aby chodził, ma niesprawną prawą rękę, niestety nie mówi… Mieszkamy w małej miejscowości gdzie ciężko o terapeutę. Proszę o jakiekolwiek rady i wskazówki do terapii, w internecie znalazłam metodę globalnego czytania metodą Domana, ale to jak widzę raczej dotyczy dzieci (na czym polega taka nauka u osób dorosłych?). Usłyszałam nawet, że to beznadziejny przypadek, bo takie duże uszkodzenie w mózgu, ale może można jakoś nauczyć mówić i komunikować się słownie, nie mówi, nie czyta, nie pisze – nie pamięta liter.
Pozdrawiam i proszę o rady.

Porady logopedy:

Szanowna Pani,

afazja jest spowodowana zwykle uszkodzeniami lewej półkuli mózgu. Metoda czytania globalnego, którą Państwu zaproponowano, opiera się na wykorzystaniu do rozpoznawania wyrazów półkuli prawej, a zatem tych struktur mózgu, które nie zostały uszkodzone. Metoda ta polega na podpisywaniu choremu elementów rzeczywistości – zarówno tych „prawdziwych” (np. okulary, pilot, widelec), jak i obrazków przedstawiających np. osoby (zdjęcia bliskich, osób znanych), rzeczy (ubrania, jedzenie, meble, pojazdy, części ciała itp.), czynności (np. piję, jem, myję, idę, śpię, boli mnie itp.) czy cech (mały, duży, zły, dobry itp.). Dzięki podpisom chory ma mniejszą trudność w wypowiedzeniu danego słowa, a dodatkowo stwarza się możliwość wielokrotnego powtarzania, co w terapii afazji jest bardzo ważne. Proszę zatem wykorzystywać podpisy (etykietki) i powtarzać wyrazy tak długo, aż Przyjaciel nie zacznie ich nazywać samodzielnie. Gdy już uda się Państwu opanować podstawowy zasób słownictwa (np. rzeczowniki: nazwy produktów spożywczych, ubrań, przedmiotów domowych, członków rodziny, dni tygodnia, liczebniki do 10, ale także własne imię, nazwisko i adres – ważne!) proszę próbować powtarzać zdania (np. Jem bułkę/chleb/zupę/jabłko itd., Piję herbatę/kawę/sok/wodę itd., Myję ręce/nogi/włosy/twarz itd., Widzę córkę/syna/żonę/brata itd.). Przy czym zawsze proszę dbać o to, by – zwłaszcza na początku – chory miał karteczkę z podpisem do pomocy.

Kolejna istotna rzecz – proszę pamiętać, że udar spowodował nie tylko zaburzenia języka, ale ogólne obniżenie możliwości umysłowych Przyjaciela. Dlatego niezwykle ważne są dodatkowe ćwiczenia aktywizujące mózg do pracy. Należy codziennie wykonywać wszelkiego rodzaju łamigłówki (np. takie, w których nie ma słów), ćwiczenia pamięci, liczenie itd. Polecam pomoce dla osób dorosłych np. Ćwiczenia usprawniające pamięć i inne procesy myślowe, autorstwa lek. med. A. Ratajczak, M. Ratajczak i J. Kolendy (wydane w szczecinie 2007, ale podobne opracowania dostępne są także w Internecie), a do ćwiczeń językowych pomoc prof. Jagody Cieszyńskiej, Diagnoza i terapia zaburzeń afatycznych lub Komunikacyjne metody terapii osób z afazją.

Życzę sukcesów w terapii oraz dużo dobrego dla Pani i Pani bliskich.
Z poważaniem
Anna Siudak (Polskie Towarzystwo Logopedyczne)